د پوهنځي په اړه
د ټولنیزو علومو پوهنځی د وخت له غوښتنو او د کابل پوهنتون د انکشافي پلان په رڼا کې په ۱۳۵۹ لمریز کال کې د کابل پوهنتون د یوه پوهنځي په توګه تاسیس شو، چې په پایله کې یې د تاریخ، ژورنالیزم، فلسفې او ټولنیزو علومو ډيپارټمنټونه، د ادبیاتو او بشری علومو له پخواني پوهنځی څخه را جلا شوې. او پوهنځي له يادو ډيپارټمنټونو سره فعالیت پيل کړ، خو ډېر ژر په دې پوهنځي کې یو په بل پسې نورې رشتې او ډيپارټمنټونه را منځته شول. په ۱۳۶۰ کال کې د بشر پېژندنې او لرغونپوهنې او د افغانستان د نوي تاریخ ډيپارټمنټ (چې وروسته د افغانستان د معاصر تاریخ په نامه ونومول شوه)؛ په ۱۳۶۱ کال کې يې په پوهنځي کې په فعالیت پیل وکړ، د دې پوهنځي د بېلابېلو ډيپارټمنټونو په نصاب کې د پوهنتون ځانګړي او عمومي موضوعات لکه د افغانستان معاصر تاریخ، علمي ټولنپوهنه، سیاسي اقتصاد او بهرنۍ ژبې شاملې وې. د تعلیمي موخو په اساس، د تاریخ او فلسفې په نصاب کې هم لس سلنه مسلکي موضوعات شامل وو، چې د ښوونې او روزنې پوهنځي د استادانو له خوا تدریسېدل.
د ټولنیزو علومو پوهنځي په ۱۳۵۹ کال کې د شپې پروګرام پیل کړ او په ۱۳۶۶ کال کې یې د ماسټرۍ لومړنی پروګرام هم پیل کړ او افغاني ټولنې ته یې د ماسټرۍ پروګرام فارغان وړاندې کړي دي. خو له بده مرغه له ۱۳۷۱ کال وروسته د کورنیو جګړو له امله د ماسټرۍ پروګرام له خنډ سره مخ شو. البته په ۲۰۱۵ کال کې په دغه پوهنځي کې د «جندر او ښځو مطالعات» تر سرلیک لاندې د ماسټرۍ دوهم پروګرام پيل شو چې اوسمهال د تحصیلي نصاب د بیا کتنې له امله ځنډول شوی دی.
په تېرو کلونو کې په دغه پوهنځي کې د انتروپولوژي او لرغونپوهنې د پوهنځي لپاره تعليمي موزيم موجود و، خو د جګړو پر مهال زيانمن شوی. وسايل يې له منځه تللي وو، خو په وروستيو کلونو کې د جرمني د فري پوهنتون او د فرانسې د دافا مرکز په همکارۍ تر يو څه حده بيا مجهز او د محصلينو د فعاليت لپاره چمتو شوي دي.
اوس مهال دغه پوهنځی څلور څانګې لري؛
1. انتروپولوژي او لرغونپوهنه؛
2. عمومي تاریخ؛
3. معاصر تاریخ؛
4. فلسفه او ټولنپوهنه.
او درې څانګې یې محصلین فارغوي.
د ټولنيزو علومو پوهنځي له بېلابېلو ډيپارټمنټونو څخه ډېر نامتو شخصیتونه ټولنې ته وړاندې شوي او غښتلیو استادانو په دې پوهنځي کې تدریسي چارو ته په لوړ همت او پخه اراده اوږه ورکړې وه، د بيلګې په توګه پوهاند سيد بهاء الدين مجروح، پوهاند محمد حسن کاکړ، پوهاند سيد سعد الدين هاشمي، پوهاند ميرحسين شاه خان جوادي.
له ۲۰۱۳ کال وروسته هڅې پېل شوې چې له نړیوالو بنسټونو سره د پوهنځیو او ډيپارټمنټونو اړیکې ټینګې او را منځته شي چې په پایله کې د دغه پوهنځي یو شمېر استادانو فیلوشپونه او سکالرشیپونه واخیستل، او د دې پوهنځي دوه کسه استادان د انتروپولوژي، لرغونپوهنې او فلسفې او ټولنپوهنې له ډيپارټمنټونو څخه د ماسترۍ زده کړو په موخه هند ته ولېږل شول. د انتروپولوژي او لرغونپوهنې د پوهنځي يو شمېر استادان او محصلين د خپلو زده کړو د دوام لپاره فرانسې ته واستول شول، په وروستيو کلونو کې د دغه پوهنځي يو شمېر استادانو متحده عربي اماراتو، هند، چين، نيپال، قزاقستان او ایران ته سفر وکړ. هغه فعالیتونو ته په کتو سره چې د ټولنیزو علومو په پوهنځي کې ترسره شوي دا څپرکی بسنه نه کوي، لا نورې هڅې هم روانې دي چې د دې پوهنځي د لا پراختیا لپاره تر سره شي.
په پام کې ده چې ډېر ژر په دې پوهنځي د افغانستان پېژندنې په برخه کې د ماسټرۍ پروګرام هم پیل شي.