د جغرافیې ډيپارټمنټ

جغرافیه د ځمکپوهني علومو یوه څانګه ده چې ځایونه، سیمې، خلک، چاپیریال او د دې عناصرو ترمنځ اړیکې ترڅیړني لاندی نیسې. دا ساحه د ځمکې د جغرافیې د مختلفو برخو ځایی ویش څیړی لکه اقلیم، خاوره، نفوس، اقتصاد، او کلتور. د جغرافیې برخي په دوه لویو برخو ویشل شوې ده، چې فزیکي جغرافیه او انساني جغرافیه دي. د ساینس په توګه، جغرافیه مختلف وسایل او تخنیکونه کاروي، لکه د نقشو جوړول ، د جغرافيائی معلوماتو سیسټم (GIS)، ساحې مطالعات، او نور. دا ډسپلین د چاپیریال او انسانانو ترمنځ پیچلې اغیزې او تعاملات ترڅیړني لاندی نیسې او د نړۍ او د هغې اړوند مسلو په ښه پوهیدو کې مرسته کوي.

لیدلوری:

د جغرافیې د څانګې له نظره په هېواد او سیمه کې د جغرافيايي موضوعاتو په تړاو د یوه داسې علمي بنسټ رامنځته کول دي، چې د کار بازار او نړیوالو معیارونو سره سم یو باکیفیته علمي او تحصیلي سیستم ولري، چې د هېواد د پیاوړتیا لامل شي. د علمي پرمختګ ډګر، د بشري ظرفیتونو جوړول او وده او د دې علمي او اکاډمیک واحد بنسټیز لید د هیواد ځوان نسل ته د باکیفیته او متوازن علمي او ښوونیزو خدمتونو وړاندې کول دي.

تر ۱۴۱۵ کال پورې په ملي او سیمه ییزه کچه د جغرافيې څانګه په یوه غوره تعلیمي او اکاډمیک واحد بدلول چې د تعلیم او تحقیق په برخه کې د دولتي ادارو اړتیاوې پوره کړي او په دې برخه کې د دولتي او خدماتي بنسټونو لپاره د حل لارې چارې برابرې کړي. د جغرافیې، سیمه ایزو مطالعاتو او د ځمکې ټیکنالوژي. ترڅو د هیواد او سیمې په کچه په سیمه کې د لوړ پوړو څانګو څخه وي

مأموریت:

له انسانانو سره د ځمکې د سطحې په اړه دقیقه پوهه، له طبیعي او بشري منابعو څخه اغېزمنه ګټه اخیستنه، د هغې د ګټو او زیانونو ارزونه او همدارنګه د ځمکې اسانتیاوو او طبیعي سرچینو ته لاسرسی د هر هېواد د وګړو له اساسي حقونو څخه دي. د دغه ملي ارمان د تحقق په موخه د جغرافیې په برخه کې د روزل شویو مسلکي او متخصصینو د روزلو په موخه د ښوونیزو او تحصیلي بنسټونو جوړول یوه لویه ملي اړتیا ګڼل کیږي. د دې موخو د ترلاسه کولو لپاره، د جغرافیې څانګې جوړښت چې په نویو او تخنیکو علومو سمبال شوی، لاندې موخې لري:

د جغرافیه پوهانو، ساینسي، مسلکي او متخصصو کارکوونکو روزنه

• په عامه سکټور کې د عصري ساینسي او تخنیکي میتودونو پر بنسټ د دې څانګې د فارغانو فعاله برخه اخیستنه، په شمول د ښار جوړولو او ځمکو وزارت، د کلیو پراختیا او بیارغونې وزارت، ښاروالۍ، د چاپیریال ساتنې ملي اداره،  د طبیعي پیښو سره د مبارزې، او داسې نور ملي او نړیوال بنسټونه

• د دې څانګې د فارغانو لخوا د دولتي څانګو او د هیواد د طبیعي زیرمو سکټور د تخنیکي او مسلکي چارو پرمختګ

د طبیعي جغرافیې په بیلابیلو برخو کې د متخصص ماسټر پروګرامونو رامینځته کول (د جیو مورفولوژي او سیمه ایز پرمختګ)، بشري جغرافیه (اقتصادي جغرافیه، نفوس او داسی نور

• د استادانو علمي درجې د ماسټرۍ او دوکتورا درجو ته لوړول

د استادانو عملی ترفیع

• د جغرافيې ژورنال بيا جوړونه

• د څانګې د اړتیاوو سره سم د نوي اکادمیک کارمندانو ټاکنه او ګمارل

• د نوي اړین درسي کتابونو لیکل

لابراتوار او تعلیمي وسایل:

د جغرافیې په برخه کې لابراتوار او تعلیمي وسایل د دې ساحې په مختلفو برخو کې د تدریس او څیړنې لپاره یو بنسټیز پلیټ فارم چمتو کوي. په لاندې ډول د دې څانګې ځینې تجهیزات او لابراتوارونه یادونه شوي دي:

• د جی ای اس او ریموټ سنسنګ لابراتوار

کمپیوټرونه او د GIS سافټویر د جغرافیایي ارقامو تحلیل او نقشې جوړولو لپاره.

د دقیق ځای معلوماتو راټولولو لپاره د GPS وسایل.

د نفوس تحلیل او سافټویر د نفوسو ویش او بدلونونو مطالعه کولو لپاره.

د نفوسو د ارقامو د احصایې او تحلیل ترسره کولو لپاره اړین وسایل.

د ښاري ځایي تحلیل او ښاري مدیریت پورې اړوند وسایل او سافټویر.

د ترافیکو او ښاري جوړښت په ګډون د ښاري مسایلو د څیړلو لپاره تجهیزات.

• د جغرافيايي نقشو لابراتوار

د نقشې کولو وسیلې لکه پلاټر  نقشه کولو وسایل.

د نقشو جوړولو او ترمیم لپاره ځانګړی سافټویر.

د نړۍ د مختلفو نقشو شتون په مختلفو مقیاسونو سره

عمومي موخې:

د انسان د استوګنې په توګه د ځمکې عمومي څیړل او د ځمکې د سطحې مفصله پوهه او د انسانانو په اړه په هغې کې د پروسو په اړه معلومات، د طبیعي او بشري منابعو اغیزمنه ګټه اخیستنه، د هغې د ګټو او زیانونو ارزونه او همدارنګه لکه څنګه چې د ځمکې طبیعي زیرمو او اسانتیاوو ته لاس رسی د هر وګړی له اساسي حقونو څخه دی، د هیواد په توګه ګڼل کیږي. د دغه ملي ارمان د تحقق لپاره د جغرافيې په برخه کې د پوهو، مسلکي او کار پوهانو د روزلو په موخه د ښوونيزو او تحصيلي بنسټونو جوړول يوه لویه ملي اړتيا ګڼل کېږي. دې ستر ملي هدف ته د رسیدو په موخه د جغرافیې د څانګې موجوده جوړښت چې په نویو او تخنیکی علومو سمبال دی، لاندې موخې لري:

د جغرافیه پوهانو، ساینسي، مسلکي او متخصص کارمندانو روزنه

• په عامه سکتورونو کې د عصري ساینسي او تخنیکي میتودونو پراساس د فارغانو فعاله برخه اخیستنه لکه د ښار او کور جوړولو وزارت، د کلیو پراختیا وزارت، ښاروالۍ، د طبیعي پیښو سره د مبارزې ریاست او همدارنګه په غیر دولتي ادارو کې. د ملي ادارو او نړیوالو سکتور.

• د دې څانګې د فارغانو لخوا د دولتي څانګو او د هیواد د طبیعي زیرمو سکټور د تخنیکي او مسلکي چارو پرمختګ

• د جغرافیه پوهانو په شتون سره د هیواد په کچه د سیمه ایزې پراختیا (ښاري او کلیوالي) په لور خورا اغیزمنتوب

• نوی کیدونکي او نه نوی کیدونکي طبیعي زیرمو پورې اړوند د ارقامو او معلوماتو کمي او کیفي تحلیل

• د انسان، چاپیریال او ټولنیز پرمختګ په لور د جغرافیه پلي کول

بنسټيزې موخي:

د جغرافیې څیړنه مختلفی موخي لري، چې  په دوه عمده برخو ویشل شوي: فزیکي او انساني برخي. دا موخي په لاندی برخوویشل شوی دي:

• د ځمکپوهني ښه پوهه

د ځمکې د جوړښت، جغرافيايي جوړښتونو او د اقليمي پديدو مطالعه د ځمکې د چاپيريال په اړه د ژورې پوهې د ترلاسه کولو لپاره.

• د بحران اټکل او کنټرول:

د طبیعي بحرانونو وړاندوینه او کنټرول لپاره د تحلیل او څیړنې چمتو کول لکه زلزلې ، سیلابونه ، اقلیم زیانونه او نور.

• د چاپیریال ساتنه:

په چاپیریال باندې د بشري فعالیتونو اغیزې مطالعه کول او د دې دوامداره ساتنې او مدیریت لپاره د حل لارې چمتو کول.

• اقتصادي او ټولنیزه پراختیا:

په اقتصادي او ټولنیز پرمختګ کې د جغرافیوي اغیزو څیړنه، د هوساینې او د ژوند کیفیت لوړول.

• ښاري او سیمه ییز مدیریت:

د ښاري مدیریت لپاره د غوره لاروچارو چمتو کول، د ښاري پرمختګونو څیړنه او د زیربناوو ستونزې.

• د کرنې او طبیعي سرچینو پراختیا:

د طبیعي سرچینو د ویش مطالعه، د اوبو او خاورې کارولو ته وده ورکول، د پایښت لرونکي کرنې وده.

•  جی ای اس او ریموټ سنسنګ:

د ځای او وخت دقیق تحلیل لپاره د نقشه کولو وسیلو او جغرافیایی معلوماتو سیسټم (GIS) کارول.

• د ټولنیزو او کلتوري اړخونو مطالعه:

د کلتورونو، ټولنیزو اړیکو او د انسان په چلند باندې د جغرافیایي چاپیریال اغیزې درک کول

د جغرافيې ډیپارټمنټ د استادانو لیست

د تخصصي مضمونونو جدول