د تزیني هنرونو ډيپارټمنټ
الف. پیژندنه
د تزیني یا ښکلایزو هنرونو ډيپارټمنټ، چې پخوا د مجسمه جوړونې په نامه هم یادېده، په ١٣٤٧ هـ ش کال کې د تزیني هنرونو او ماډل جوړونې په برخه کې د یوه کورس په توګه د ادبياتو او بشري علومو پوهنځي په چوکاټ کې جوړ شو. په کال ۱۳۵۴ کې د ښکلو هنرونه ډيپارټمنټ چې د تزیني هنرونو، نقاشۍ او ګرافیک ډیزاین کورسونه یې درلودل د ادبیاتو او بشری علومو پوهنځي په چوکاټ کې د یوه جلا ډيپارټمنټ په توګه را منځته شو د همدې کال په اوږدو کې د ښکلو هنرونو په ډيپارټمنټ کې د ویندویۍ او تمثیل کورسونه هم اضافه شول.
د ۱۵۲ کریډیټونو په پاس کولو سره د دې ډيپارټمنټ زده کونکي د لیسانس په کچه د تزیني هنرونو ، موزائیک، کاشي کارۍ، سرامیک او د تاریخي اثارو او ابداتو بیا رغونه چې د عامه ځایونو په معمارۍ، تزیني کولو او تنظیمولو کې کارول کېږي. همدارنګه دا تخصص د سکې، مډالونو (رسمي او دولتي نښو)، د سیالیو د یادګاري مجسمو یا د اتلولۍ کپونو، او ورته برخو په تولید کې هم کارول کیږي. د دې ډيپارټمنټ فارغان به د اطلاعاتو او کلتور وزارت په څانګو لکه د تاریخي ابداتو، موزیمونو او ګالریو په ریاست کې په دندو ګومارل کیږي او په ورته وخت کې په مسلکي او غیر مسلکي ښوونځیو کې د ښوونکيو په توګه ګومارل کیږي. د تزیني هنرونو ډيپارټمنټ یو موزیم لري چې د تزیني هنرونو یو شمیر اثار په کې ساتل کیږي.
ب. موخې
1. لید لوری
د تزیني هنرونو ډيپارټمنټ د کابل پوهنتون د ښکليو هنرونو د پوهنځي په چوکاټ کې د ځیرک، نوښتګر او مسلکي نسل د روزلو او د ارزښتناکو اثارو د رامنځته کولو په موخه کار کوي. دا ډيپارټمنټ د مسلکي متخصصینو د روزلو په برخه کې د تزیني هنرونو د کمیت او کیفی کچې د ښه والی په برخه کې هڅه کوي او د دې برخې روزل شوي متخصصین به د دې هېواد د فرهنګي، ملی او مذهبی هویت په انعکاس کې لوی رول ولوبوی.
2. ماموریت
- د اسلامي ډیزاینونو په برخو کې د ښارونو او چاپیریال د ښکلا لپاره د تزیني هنرونو رامینځته کولو، او همدارنګه کاشي کارۍ، موزایک جوړولو او د تاریخي ابداتو د بیا رغولو په برخو کې د مسلکي کارمندانو روزنه.
- په افغانستان کې د تزیني هنرونو، اسلامي ډیزاینونو، تطبیقي هنرونو لکه موزایک سیرامیک په برخو کې د تعلیمي خدماتو معیاري کول ترڅو د نړیوالو معیارونو سره سمون ولري.
- د تزیني هنرونو ډیپارټمنټ په کمیت او کیفیت سره د یوې ادارې په توګه په ملي او نړیواله کچه د تعلیمي اعتبار سره معرفي کول او د هغې د وړتیا او په نړیواله کچه د بې شمیره ویاړونو ترلاسه کول.
- د هیواد په لوی فرهنګي او هنري مدیریت کې ګډون، د هنري شاهکارونو د جوړولو له لارې د ملي او اسلامي کلتور او ارزښتونو پراختیا او پیاوړتیا.
3. موخې
- له نړیوالو نورمونو خصوصا د اسلامي هیوادونو د لیدونو په پامنیوي د تزیني او انتزاعی هنرونو جوړول او زده کړه.
- د ټولنې د عیني او ذهني شرایطو په پامنیوي د یادګارونو، چوکونو، پارکونو او د دولتي او خصوصي موسسو او سازمانونو لپاره د تزیني کارونو ډیزاین کول.
- د بیلابیلو ځایونو لکه: (کورونو، رستورانتونو، هوټلونو، جوماتونو، ښوونځیو او نورو سپیڅلو ځایونو) د ښکلي کولو لپاره په مختلفو میتودونو سره د تزیني نمونو ډیزاین او اجرا کول.
- دسپورتي لوبو د مختلفو سیالیو او جشنونو لپاره د مډالونو او افتخاري جامونو ډیزاین کول.
- د استوګنې کورونو، دفترونو او کاري چاپیریال لپاره د نویو کوچنیو نماوو ډیزاین او تولید.
- په نندارتونونو کې د خرڅلاو او نندارې لپاره د مجسمو او ښکلایزو توکو را منځته کول.
- ودانیو له انجنیرانو او مهندسانو سره د قالبونو او نماوو په جوړولو کې همکاري.
- د تزیني او حجمي هنرونو لپاره د ورکشاپونو جوړول.
- د سینمایی فلمونو په تولید کې همکاري چې خمیرې یا نورو موادو ته ورته وي د صحنو یا عموما د حجم په جوړولو کې همکاري.
- د تعلیمي موسسو او د پوهنې محترم وزارت له لارې فارغانو ته د کار پیدا کول.
ج. تحصیلي نصاب (تخصصي مضامین)
ګڼه |
د مضامینو نومونه |
کود نمبر |
کريډيټ |
ګڼه |
د مضامینو نومونه |
کود نمبر |
کريډيټ |
۱ |
اسلامي ډیزاینونه |
F.A.D 04 |
10 |
4 |
موزائیک |
F.A.D 06 |
12 |
۲ |
د ډبرې او لرګي طراحي |
F.A.D 02 |
18 |
5 |
د نړۍ د هنر تاریخ |
F.A.D 07 |
16 |
۳ |
دراونگ |
F.A.D 05 |
15 |
6 |
سرامیک |
F.A.D 03 |
9 |