د اګرانومي ډیپارټمنټ

الف) پیژندنه:

د اګرانومي څانګه د کرنې پوهنځي له تاسيس څخه ۱۳۳۵ هـ ش کال نه تر ۱۳۵۸ هـ ش کال پورې د کرنې پوهنځي د نباتي علومو په څانګه پورې اړه لرله او ټول مضامین او موضوعات یې د نباتي علومو په څانګه کې تدریس کیدل. له بل اړخ څخه اګرانومي د کرنې سکتور یوه مهمه برخه جوړوي، په ۱۳۵۹ هـ ش کال کې د اګرانومي څانګه د تکړه، اکاډمیکو کادرونو په لرلو سره چې زیاترو یې د ماسټري او دوکتورا لوړې زده کړې د امریکایي، اروپایي او آسیايي هیوادونو په غوره پوهنتونونو کې پای ته رسولې وې، د یوه خپلواکې څانګې په توګه یې د کرنې پوهنځي کې پیل وکړو.
د یادولو وړ ده چې اګرانومي څانګه د تآسیس له نیټه څخه تر اوسه د یوې فعاله (مورنۍ) څانګې په توګه په کرنې پوهنځي کې رول لوبولۍ.

د دې څانګې اصلي او بنسټیزې موخې د ځوانانو نظري او عملي روزنه د غه څانګې په مختلفو برخو کې ده تر څو علمي  خدمتونه په ملي او نړیوالو سطحه وړاندې کړي. له مرکز او ولایتونو څخه د ښوونځیو فارغان وروسته د کانکور د آزموینې له تیرولو څخه او د شرطونو پوره کولو سره دغه څانګې کې جذب او تدریس ورته کیږي. د لیسانس او ​​ماسټرۍ محصلین د کرنې پوهنځي په فارم کې خپلې تجربې او څېړنیزې چارې ترسره کوي. همدارنګه محصلین د معلوماتو او خبرتیاوو او د موادو د راټلولو، د تحقیقي مسائلو، د سیمینارونو د موضوعاتو د وړاندې کولو لپاره د کرنې مختلفې سرچینې کتابتونونو، د کرنې وزارت او نورو برخو ته مراجعه کوي.

د یادولو وړ ده چې د ۱۳۶۹ هـ ش کال نه تر۱۳۹۲ هـ ش کال پورې د ابولګولو او خاورې پیژندنې څانګې مسؤلیتونه د دې څانګې په واسطه پر مخ وړ کیدل. په ۱۳۹۲ هـ ش کال کې د  بایو تکنالوژي او کرنیزو تخمونو د تولید څانګه د ۵ تنه علمي کادرونو سره د اګرانومي څانګې څخه جلا او د یوې خپلواکې څانګې په ډول یې فعالیت پیل وکړو.

اګرانومي څانګه خپلې اکاډمیکې دندې چې تدریس، علمي څیړنې، د کنفرانسونو وړاندې کول، د درسي کتابونو لیکل، د علمي مقالو خپرول، د نصاب بیاکتنه او معیاري کول، د کیفیت د ښه کولو پروګرامونو تطبیق او تعقیب، د محصلینو د اکاډمیک پرمختګ یا علمي سفرونو تنظیمول، له ادارې سره همکاري، د اړیکو ټینګول د ملي او نړیوالو مؤسسو سره، د بیلابیلو کمیټو سره همکاري، د پوهنځي پوهنتون، د لوړو زده کړو او کرنې وزارتونه، د آزموینو ترتیب، د څیړنیزو پروژو په چمتو کولو کې د محصلینو سره مرسته او د ځوان استادانو سره  همکاري شاملې دي په بریالی توګه سرته رسوي.

ب) موخې:

• د محصلینو لپاره په مختلفو اګرانومي برخو کې د معیاري او لوړ کیفیت تخنیکي پوهې چمتو کول ترڅو په ټولنه کې په اغیزمنه توګه برخه واخلي.

• د نوي ډولونو د معرفي کولو په اړه د مسلکي پوهې وړاندې کول او په فارمونو کې یې پراختیا.

• د ذخیره کولو میتودونو معرفي کولو لپاره اړین مسلکي پوهه او مهارتونه ترلاسه کول، د صنعتي فابریکو لپاره د خامو موادو پروسس او تنظیم کول.

• د لوږې او بیا رغونې سره د مبارزې لپاره د دوامداره کرنې سیسټم پلي کول، د خوړو خوندیتوب برابرول.

• په دولتي او غیر دولتي ادارو کې د دندو او مسؤلیتونه د علمي، تحقیقي او تخصصی څیړنو ترسره د کول په بریالیتوب سره.

• د غوره کیفیت زده کړنیزو پروګرامونو او خدماتو چمتو کولو له لارې حساب ورکونه د افغانستان د کرنې پراختیا ته.

• د عنعنوي کرنې د بدلول پرعصري کرنې د نوو زراعتي ټیکنالوژیو معرفي کول په واسطه.

• د لیسانس او ​​​​ماسټري پروګرامونو کې د مسلکي کادرونو روزنه او ټولنې ته وړاندې کول.

۱- لیدلوری:

د اګرانومي څانګه مکلفه ده چې د غوره تدریس، معیاري څیړنې د غوره او متخصصو کادرونو روزنه او نور مربوط خدمتونه د اګرانومي د یو ملي او سیمیز نهاد په توګه وي.

 

۲- ماموریت:

د اګرانومي څانګه د معیاري علمي او څیړنیزو خدماتو چمتو کولو کې،  د ظرفیت لوړولو کې، د تدریس په واسطه د کدري یا متخصصو کسانو، د غوره او با کیفیته خدمتونو وړاندې کول د کرنې سکتور د مهمې څانګه په توګه په ملي او سیمه ایزه توګه ژمنه ده.

۳-   بنسټیزې  موخې:

• د اګرانومي څانګې په مختلفو برخو کې د مسلکي کادرونو روزنه.

• د علمي او مسلکي پوهې پر بنسټ د کرنیزو بنسټونو پیاوړتیا.

• د وړتیا لوړولو لپاره اړین مسلکي پوهې او مهارتونه ترلاسه کول د مزروعي نباتاتو تولید او اقتصادي ارزښت یې.

• د مزروعي نباتاتو د غوره محصولاتو د ښه کولو، سمولو او تولید لپاره د څیړنېزو پروژو ترسره کول.

• د خوراکي توکو د کمښت له منځه وړل چې د نړۍ د اکثرو هېوادونو او افغانستان اوسنۍ ستونزه ده.

• د عنعنوي کرنې بدلو پر عصري کرنې لپاره د عصري زراعتي ټیکنالوژیو کارول.

• د خوړو د عادلانه ویشلو او د خوړو د خوندیتوب د ښه کولو له لارې د لوږې سره د مبارزې لپاره د دوامداره کرنېزو سیسټمونو پیاوړتیا.

ج) هوکړه لیکونه:

دا مهال د افغانستان د پوهنتونونو په کچه هوکړه لیکونه په ځانګړې توګه د کرنې پوهنځیو په کچه او همدارنګه د کرنې اوبولګولو او مالدارۍ وزارت سره شتون لري، مګر هغه دوه اړخیزې اړیکې چې پخوا د بهرنیو هیوادونو سره شتون درلود اوس شتون نلري.

د) لابراتوار او تجهیزات:

د اګرانومي څانګه یو خپلواک لابراتوار لري چې نسبتا په اړینو وسایلو سمبال دی یاد شوي وسایل د محصلینو د علمي څیړنو  لپاره کارول کیږي.

شکل 9ـ د اګرانومي څانګې لابراتوار انځور

 

د اگرانومي ډيپارټمنټ د کادري غړو پیژندګلوي

 

هـ) د اګرانومی څانګې تحصیلی نصاب ( تخصصی مضامین)

ګڼه	د مضمون نوم	کوډ نمبر	د کریډیټونو تعداد	ګڼه	د مضمون نوم	کوډ نمبر	د کریډیټونو تعداد
۱	د ګنده بوټو د کنټرول اساسات	AgAgron 0532	۳	۸	د علمي تجربو جوړول او تحلیل	AgAgron 0638	۳
۲	د وچو سیمو کرنه	AgAgron 0531	۲	۹	حبوبات	AgAgron 0640	۳
۳	علوفه جات	AgAgron 0533	۲	۱۰	صنعتي نباتات	AgAgron 0848	۳
۴	ارګانیک فارمینګ ( عضوي کرنه)	AgAgron 0535	۲	۱۱	غوړین نباتات	AgAgron 0849	۳
۵	دوامداره کرنه	AgAgron 0536	۲	۱۲	څیړنیزې پروژې ۱	AgAgron 0746	۲
۶	نباتي فزیولوژي	AgAgron 0641	۳	۱۳	څیړنیزې پروژې ۲	AgAgron 0850	۲
۷	غلی دانی	AgAgron 0743	۳