د پېښو مدیریت څانګه
څرنګه چې طبیعي افات او پیښی په نړۍ کي د میلیونونو وګړو ژوند اغیزمن کړی او د تیرو څو لسیزو په موده کې د طبیعي پېښو د څو میلونو خلکو ژوند د ګواښ سره مخ کړی چی د زیاتو اقتصادي تاوانو او مړینې لامل شوی. د اسیا په لویه وچه کې زیات تلفات د طبعیی پېښو له امله رامنځته شوي او په لږ پرمختللو هېوادونو کی د پېښو مدیریت لپاره ښه چمتوالې، د ګواښونو کموالې او بیاجوړونه په ښه توګه نه و ترسره شوی.
افغانستان چې د ډول ډول پېښو لکه واورو ښوېدنه ،د اقلیم د بدلون ګواښونو، وچکالیو ،زلزلو ،سیلابونو، ځمکې ښویدنی او توپانونو له ګواښونو سره مخامخ دی لکه د بیلګی په ډول د هندوکش اوپامیر غرونوکې د زلزلو فعاله پروسی د زلزلو او پراخ ځمکی ښویدنی سبب کیږي ځکه چې د دغو پېښو پروړاندی د ګواښونو کمونه او بیاجوړونه په ښه توګه نده ترسره شوی او همدارنګه په هېواد کې د څو لسیزو د ټولینزو ستونزو او کورنۍ جګړو له امله خورا زیات اقتصاد زیانونه اوښتي اوزیربناوی ویجاړی شوي. د ۲۰۰۱ کال را پدیخوا د افغانستان حکومت په هېواد کې د ښه ثبات او د ټولنیز عدالت د ټینګښت لپاره د نړیوالی ټولنولخوا زیاتې بشري مرستې ترلاسه کړي پداسی حال کې چې زموږ ګران هېواد اوس هم د زیربناو د نشتون، په پرمختګ کې د خنډونو شتون، د ناورینونو د مدیریت او کمې بیا رغونې له امله د نړۍ د غریبو هېوادونو له ډلې څخه شمېرل کیږي.
په افغانستان کی د پېښو پروړاندی مدیریت ډېر لږ وخت کېږي، چی په ۱۹۷۱م کال کی د پېښو پر وړاندې مبارزی او چمتوالې ملي اداری کې د پېښو پر وړاندی د چمتوالی د څانګي بنست کیښودل شو.د پېښو پر وړاندی د مبارزی او چمتوالی ملی اداری وکولای شو چی د ملل متحد او نورو مرسته کوونکو ادارو ملاتړ له ځان سره ولری.
د پام وړ تحصیلي موخې:
پېښو مدیریت څانګې دخپلو زده کړیالان لپاره د پام وړ پایلې او موخې ټاکلې دي، چې د دغه پروګرام په بشپړولو سره به لاندې موخو ته ورسیږي.
- د چاپېریال پوهنی علم او پېښو مدیریت په اړه تیوري او علمي ډول د پلي کېدو مهارتونه ولري
- ژبنی او لیکنی اړیکو مهارت، څیړنی، پلانګذاری، او دپېښو مدیریت لپاره د چمتوکیدو، کموولو، بیاجوړونی او ځواب ویلو مهارت ولري.
- د یو ټولنیز فعال په حیث په ازاد ډول د مسولیت منل او د پېښو نه وروسته بیا جوړولو پروسه رهبری کړي.
- په محلې او نړیواله سطحه د پېښو مدیریت لپاره په ګروپی شکل کار کولو مهارتونه له ځانه وښایې.
- د پېښو په مدیریت کی د کمیپوټر، تکنالوژی، جی ای ایس مهارتونه تطبیق کړای شي.
کار کوونکي او نوم لیکنه:
د پېښو مدیریت څانګه چې د افغانستان له بیلا بیلو ولایتونو څخه يې د کانکور د ازموینې په اساس د بیلا بیلو پرګنو (شالید لرونکی) زده کړیالان جذبوي. چې د ۲۰۱۷ تحصیلې کال په جریان کې ۱۲۰ زدکړیالان درلودل چی ۳۳٪ یی یوازي نجونی جوړوي. د کیفیت په نظر کې نیول سره د زده کړیالانو هر صنف ۳۵ نفریز تعداد وړاندیز وشو تر څو د تدریس په میتودونو کی پرمختګ رامنځته شي. د پېښو مدیریت څانګه څلور استادان لري، چې د جیولوجي، جیوانجنیري، محیط زیست انجینری او د پېښو د مدیریت څانګو کې پوره مهارت لري .
د مضامینو نوموونه:
د کريډيټ سیستم د لایحې د شپاړسمې مادی په اساس هر مضمون د یو کود نمبر لرونکی دی چي د هغه لمړنی دوه توري په انګلیسی د پوهنځي او د کود درې آخر عددونه مضمون او سسمتر پورې تړاوو لري. د کود دوه لمړنی حروفونه د بېلابیلو پوهنځیو د ښودولو لپاره دي چې معمولآ د پوهنځي د انګلیسی نوم له دوه لمړنیو حروفو څخه جوړیږی. د بیلګې په ډول د چاپېریال ساتنې پوهنځي لپاره En انتخابیږي. لمړنی عدد د تحصیلی سمستر ښوونکی دی، او د کود دوه وروستی عددونه د هرځانګړي مضمون د ښودلو لپاره کارول کیږي. د بیلګې په ډول د ۳۲۱ عدد داسې مفهوم لري: اول عدد (۳) دریم تحصیلي سمستر او دوه آخری عددونه (۲۱) د نظر لاندی نیول شوي مضمون کود دی، دا دوه عددونه په عین پوهنځي کې د تکرار وړ ندي.
جدول ۲۰: پېښو مدیریت د څانګې غړي
ملاحظات
علمی رتبه
زده کړی ( رشته )
نوم
ګڼه
دیپارټمنت امر
پوهنیار
د چاپېریال او ښار جوړنې انجنیري ( ماستر)
شبیر احمد کبیر زاد
۱
غړی
پوهنیار
د چاپېریال پوهني انجنیری ( ماستر)
عابد الله عربزی
۲
غړی
نامزد پوهنیار
چاپېریال ساتنې او پېښومديريت ( لیسانس)
شریف الله پیروز
۳
غړی
نامزد پوهنیار
پېښومدیریت(لیسانس)
حیات الله مشواڼی
۴
د پیښو مدیریت د څانګې نصاب
لمړی سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
مجموعه
کریدیت
مجموعه
1
کیمیا-I
EN 121
3
2
32
1
16
2
فزیک -I
EN 122
3
3
48
3
ریاضی -I
EN 123
3
3
48
4
بیولوژی-I
EN 124
3
2
32
1
16
5
پیښومدیریت اساسات
EN 125
3
3
48
6
کمپیوټر-I
EN 126
1
1
16
7
انګلیسی-I
EN 127
1
1
16
8
ثقافت اسلامی
EN 128
1
1
16
9
افغانستان معاصر تاریخ
EN 129
1
1
16
مجموعه کریدیت
19
17
272
2
32
دوهم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
مجموعه
کریدیت
مجموعه
1
چاپیریال پوهنی جیولوجی
EN 221
3
3
48
2
ریاضی-II
EN 222
3
2
32
1
16
3
بیولوژی -II
EN 223
3
3
48
4
طبعیی منابع اساسات
EN 224
3
2
32
1
16
5
چاپیریال پوهنی اساسات
EN 225
3
3
48
6
کمپیوټرII
EN 226
1
1
16
7
اسلامی ثقا فت
EN 227
1
1
16
8
انګلش-II
EN 228
1
1
16
مجموعه کریدیت
18
16
256
2
32
دریم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
جغرافیه اساسات
EN 321
3
3
48
2
ایکالوژی
EN 322
3
3
48
3
چاپیریال پوهنی اخلاق
EN 323
3
3
48
4
پیښو مدیریت اساسات
EN 324
2
2
32
5
پیښی او جیولوجکی افات
EN 325
3
2
32
1
16
6
اسلامی ثقافت
EN 326
1
1
16
7
اوبو،هوا او اقلیم افات
EN 327
3
2
48
1
16
مجموعی کریدیت
18
16
256
2
32
څلورم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
GIS1
EN 421
3
2
32
1
16
2
علمی لیکنی روش
EN 422
3
1
16
2
32
3
افات او اړیکی
EN 423
2
1
16
1
16
4
جیوفزیک
EN 424
3
3
48
5
ټولنه او حوادث
EN 425
3
2
32
1
16
6
پیښو پلانګذاری او مدیریت
EN 426
3
2
32
1
16
7
اسلامی ثقافت
EN 427
1
1
16
مجموعی کریدیت
18
12
192
6
96
پنځم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
GIS II
EN 521
3
1
16
2
32
2
ایکالوجی
EN 522
3
2
32
1
16
3
چابیریال پوهنی بیړنی روغتیا
EN 523
3
3
48
4
جنګ،منازعات او داخلې بی ځایه کید نه
EN 524
3
3
48
5
افاتواو خطراتو ارزونه
EN 525
3
2
32
1
16
6
تخنیکی او صنعتی پیښی
EN 526
3
2
32
1
16
7
اسلامی ثقافت
EN 527
1
1
16
مجموعی کریدیت
19
14
224
5
80
شپږم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
ریموت سینسینګ
EN 621
3
1
16
2
32
2
ټولنه او اقلیم بدلون
EN 622
3
3
48
3
پیښوکم والی لپاره چاپیریال پوهنی ارزیابی کول
EN 623
3
2
32
1
16
4
پیښواوایکوسیستم مدیریت
EN 624
3
2
32
1
16
5
پیښو بیارغونه اوجوړونه
EN 625
3
3
48
6
جیولوجي انجینری
EN 626
3
3
48
7
اسلامی ثقافت
EN 627
1
1
16
مجموعی کریدیت
19
15
240
4
64
اوم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
افغانستان کی افاتو زون بندی اونقشه کشی
EN 721
3
1
16
2
32
2
پیښو چمتوالی او بیړنی مدیریت
EN 722
3
2
32
1
16
3
پیښو مدیرت
EN 723
2
2
32
4
پایداره غرونو انکشاف او پیښوکموالی
EN 724
3
2
32
1
16
5
افغانستان کی پیښی او افات
EN725
3
3
48
6
څیړنی روش
EN 726
3
1
16
2
32
7
اسیلامی ثقافت
EN 727
1
1
16
مجموعی کریدیت
18
12
192
6
96
اتم سمستر
ګڼه
مضمون
کود
کریدیت تعداد
کریدیت ساعت
تیوری
عملی
کریدیت
کریدیت
کریدیت
کریدیت
1
پیښو مدیریت قانون او پالسی
EN 821
3
2
32
1
16
2
مونوګراف
EN 822
6
6
96
3
انتر شیب/ عملی کارونه
EN 823
4
3
96
4
پیښو نړیوال مدیریت
EN 824
3
3
48
5
مقاوم ښارونه
EN 825
3
3
48
6
اسلامی ثفافت
EN 826
1
1
16
مجموعه کریدیت
20
9
144
11
176
13
ضروری
د کریډیټونو ویش
(۱۴۴-۱۶۸ زیاتترین کریډيټونه)
(۱۷-۲۱ کريډيټونه په هر سمستر کې)
56
اساسی
80
تخصصی
149
مجموعی د پروګرام کریډټ